Hoofdlijnen jaarverslag 2020

Harry van den Berg

Het bestuur van Stichting Pensioenfonds ERIKS vangt dit verslag aan met een persoonlijk bericht. 

Op 19 maart 2021 is Harry van den Berg, de operationeel manager van Stichting Pensioenfonds ERIKS overleden. Harry was 20 jaar lang operationeel manager van het pensioenfonds. Onder zijn bezielende leiding en grote inzet zorgde het pensioenbureau van het pensioenfonds voor het vakkundig uitvoeren van de pensioenregeling van alle (oud-) ERIKS medewerkers. 

Het bestuur van Stichting Pensioenfonds ERIKS is veel dank aan hem verschuldigd en herinnert zich hem als een bevlogen en zeer toegewijde manager met het hart op de goede plaats, die tot het laatst toe, ondanks zijn ziekte, zijn taken bij het fonds vervulde.

Ons pensioenfonds stopt

Stichting Pensioenfonds ERIKS (SPE) is het ondernemingspensioenfonds van ERIKS Nederland en heeft als doel het zo goed mogelijk beheren van de tot 1 januari 2020 opgebouwde pensioenen van ERIKS nv, ERIKS bv en ERT bv (hierna: ERIKS) en de nog op te bouwen pensioenen van een kleine groep arbeidsongeschikten. De nieuwe pensioenregeling voor de werknemers van ERIKS wordt sinds 1 januari 2020 uitgevoerd door verzekeraar Nationale Nederlanden. Zoals bekend, gaat het pensioenfonds er mee stoppen. Op de website en in de nieuwsbrieven kunt u lezen waarom. We hebben ondertussen een keuze gemaakt voor een opvolger. De planning is dat de tot eind 2019 opgebouwde pensioenen oktober 2021 overgaan naar De Nationale Algemeen pensioenfonds. Dit APF gaat dan voortaan uw pensioen beheren en (nu of in de toekomst) uitkeren. 

Betrokkenen van het pensioenfonds per 30 juni 2021

Het fonds kent een bestuur, bestaande uit vertegenwoordigers namens de werkgever, namens de deelnemers en namens de pensioengerechtigden. Namens de werkgever zitten Paulien Siegman (voorzitter) en Jan van Leeuwen in het bestuur. Namens de deelnemers Henk van den Heuvel en Bob Bessem en de pensioengerechtigden worden vertegenwoordigd door Kees Karhof.

Pensioenfonds ERIKS kent ook een verantwoordingsorgaan. Dit orgaan bestaat ook uit vertegenwoordigers namens de werkgever, namens de deelnemers en namens de pensioengerechtigden. Namens de werkgever: Vincent Geerdink (voorzitter). Roos Bos-Lutgens en Jurne Smink zijn lid namens de deelnemers. Frans Koolbergen is lid namens de pensioengerechtigden. Ben Effing is aspirant lid namens de pensioengerechtigden. Het bestuur vraagt het verantwoordingsorgaan om advies en spreekt regelmatig met het verantwoordingsorgaan over het wel en wee van SPE. Bovendien moet het bestuur jaarlijks verantwoording aan dit orgaan afleggen.

Het fonds wordt ondersteund door Ingeborg Agema (operationeel manager), en compliance officer Arie Kruijt. Bovendien zijn er 3 sleutelfunctiehouders aangesteld.

Pensioenregeling en pensioenopbouw

De deelnemers van Pensioenfonds ERIKS bouwden de afgelopen jaren een pensioen op dat is gebaseerd op het gemiddelde loon. Het opbouwpercentage in 2019 was 1,6% van de pensioengrondslag (het salaris verminderd met het salarisdeel waarmee rekening wordt gehouden omdat er ook recht bestaat op een AOW-uitkering (de franchise). Deze pensioenopbouw in Pensioenfonds ERIKS is met ingang van 1 januari 2020 gestopt.

Financiële positie SPE

 Pensioenfonds ERIKS beheert de pensioengelden opgebouw d tot 1 januari 2020 van alle (oud) ERIKS deelnemers. Het is belangrijk dat het fonds voldoende geld beschikbaar heeft om de pensioenen nu en in de toekomst te kunnen betalen. Dit wordt uitgedrukt in de dekkingsgraad. De financiële positie van het fonds was eind december 2020 helaas nog steeds niet goed. De (aanwezige, blauwe lijn) dekkingsgraad is in 2020 ondanks een flinke daling in maart 2020 naar 92,5% vanwege COVID-19 uiteindelijk iets gestegen ten opzichte van 2019 en komt op 31 december 2020 uit op 102,4% (2019: 102,1%). Een dekkingsgraad van 102,4% houdt in dat we voor elke €100 die in de toekomst moet worden uitgekeerd € 102,40 beschikbaar hebben op 31 december 2020. Eind juni 2021 was de dekkingsgraad gelukkig een stuk hoger, namelijk 107,6%. 
 

De beleidsdekkingsgraad (groene lijn) op 31 december 2020 bedraagt 97,7% (2019: 99,6%). De beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de dekkingsgraden over de afgelopen 12 maanden. Deze dekkingsgraad is onder meer van belang voor het al dan niet mogen toekennen van toeslagen (indexeren) en het toepassen van kortingen op de pensioenen.

Omdat de dekkingsgraad ook dit jaar niet voldoende was, heeft het bestuur de pensioenen niet mogen indexeren (verhogen). Daarvoor moet de dekkingsgraad minimaal 110% zijn. Gezien de financiële situatie blijft de kans op indexatie de komende jaren klein. Er is bovendien een kans dat de pensioenen moeten worden gekort. Dit zal ook na de overdracht van de pensioenen naar De Nationale APF het geval zijn.

Beleggingsresultaat

Pensioenfonds ERIKS belegt voor circa 30% in aandelen. Het overige vermogen wordt minder risicovol belegd, namelijk in zogenaamde vastrentende waarden. In 2020 bedroeg het rendement op beleggingen 12,41% (2019: 19,23%). Dit is op zich een heel mooi resultaat. Maar de belangrijkste invloed op onze dekkingsgraad heeft de gedaalde rente! Deze rente deed het benodigde vermogen voor de verplichtingen nog harder stijgen.
De rente waarmee wij moeten rekenen daalde van 0,75% naar 0,19%. Met deze rente berekenen we hoeveel geld we als fonds moeten hebben om in de toekomst alle pensioenen uit te kunnen betalen. Door de daling van de rente stijgt de waarde van de pensioenverplichtingen. Ondanks het beleggingsresultaat dat onder invloed van COVID-19 minder was, is onze dekkingsgraad met een kleine 0,3% punt gestegen; van 102,1% (eind 2019) naar 102,4% (eind 2020).

Maatschappelijk verantwoord beleggen

Het bestuur heeft ook in 2020 gesproken over Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) en kiest vanwege de kleine omvang van het fonds voor de gestandaardiseerde MVB-opties die door onze vermogensbeheerder worden aangeboden. Uiteraard wordt altijd voldaan aan de wettelijke eisen inzake MVB. Bijvoorbeeld het uitsluiten van beleggingen in bedrijven die wapens produceren. 

Collectieve waarde overdracht en liquidatie

SPE heeft op 18 december 2019 van de vennootschap bericht ontvangen dat de pensioenregeling van haar werknemers per 1 januari 2020 elders wordt ondergebracht. Dit was voor het bestuur geen verrassing, SPE was al langer zich aan het oriënteren op de toekomst. SPE heeft dan ook het besluit genomen om te liquideren, hierover zijn belanghebbenden al eerder geïnformeerd. Het bestuur heeft voor het selecteren van de opvolger onderstaande selectiecriteria opgesteld. Deze criteria zijn besproken met de werkgever, het verantwoordingsorgaan en de ondernemingsraad.

In 2019 en 2020 heeft SPE uitgebreid onderzoek gedaan naar de mogelijke partijen die op basis van de criteria in aanmerking komen om de opgebouwde pensioenen naartoe over te dragen. Hierna zal SPE worden opgeheven. Uiteindelijk bleek dat De Nationale APF, een algemeen pensioenfonds dat meerdere pensioenregelingen van vroegere  pensioenfondsen uitvoert, het beste te passen.
 

In februari 2020 heeft het bestuur het voorgenomen besluit genomen om te liquideren. In september 2020 is na uitvoerig overleg met de werkgever de beëindigingsovereenkomst gesloten. Mede als gevolg van dit besluit is het bestuur tot de intentie gekomen om de pensioenen over te dragen aan De Nationale APF.

In november 2020 heeft het bestuur besloten om als er een overwaarde ontstaat bij de collectieve waardeoverdracht van SPE naar De Nationale APF, dat elke direct belanghebbende in SPE een eenmalige verhoging 

zal ontvangen, voor zover de regels dit toestaan.

In april 2022 heeft het bestuur van SPE een voorgenomen besluit tot collectieve waardeoverdracht genomen naar kring B van De Nationale APF. Het verantwoordingsorgaan heeft positief hierover geadviseerd. 

SPE streeft naar een collectieve waardeoverdracht in 2021. Dit kan nadat toezichthouder De Nederlandsche Bank hiervoor toestemming heeft gegeven. Nadat de collectieve waardeoverdracht (CWO) is afgerond kan SPE opgeheven worden. 

Hoofdlijnen aandachtspunten bestuur

2020 was voor het bestuur een intensief jaar met veel extra vergaderingen. Daarbij kwam ook nog dat het bestuur door COVID-19 niet meer fysiek bij elkaar mocht komen om te vergaderen. Middels Teams-vergaderingen is dit echter probleemloos opgevangen. Het hoge aantal vergaderingen werd aan de ene kant veroorzaakt door het toekomsttraject met de beoogde liquidatie en collectieve waardeoverdracht op korte termijn.

Aan de andere kant was dat het dreigende faillissement van RiskCo Administrations (RiskCo), onze  pensioenadministrateur. Van mei tot en met september 2020 is SPE hier intensief mee bezig geweest. Het faillissement is afgewend door de overname van RiskCo door een grote partij, waar ook DNB zijn goedkeuring aan heeft gegeven. Sinds deze overname is SPE in gesprek gebleven met RiskCo om de vinger aan de pols te houden. Inmiddels heeft RiskCo aangegeven de dienstverlening inzake de administratie te stoppen per eind 2022. Vanwege het fallbackscenario en de beoogde liquidatie op korte termijn, heeft SPE een beperkt belang bij het voortbestaan voor de lange termijn van RiskCo.

Daarnaast waren belangrijke aandachtspunten voor het bestuur in 2020:

• Het opstellen van het herstelplan en het uitvoeren van een aanvangshaalbaarheidstoets.

• Het evenwichtig afwegen van alle belangen in de besluitvorming.

• Het contact onderhouden met de werkgever en het verantwoordingsorgaan, mede in verband met de naderende liquidatie en collectieve waardeoverdracht van SPE. 

• De communicatie met belanghebbenden middels nieuwsbrieven, bijeenkomsten, hoorsessies, informatie op de website en een samenvatting van het jaarverslag.

• De benoeming van een sleutelfunctiehouder Risicobeheer, die sinds het tweede kwartaal van 2020 (nagenoeg) alle bestuursvergaderingen bijwoont en van goede toegevoegde waarde is; 

• Het risicomanagement, zowel in algemene zin als specifiek ten aanzien van het collectieve waardeoverdracht- en liquidatietraject.

• Het monitoren van de uitbestedingspartijen (met name: RiskCo en NN IP), die het fonds ondersteunen bij de uitvoering van de pensioenregeling.

• Bewustwording creëren, onder leiding van de compliance officer, ten aanzien van belangenverstrengeling en integriteit.

• Het monitoren van de beleggingen op basis van de Verklaring Beleggingsbeginselen.

• Het continu toetsen van SPE aan de Code Pensioenfondsen. 

• Het regelmatig evalueren van de bestuursvergaderingen en het houden van een zelfevaluatie. 

• Onderhouden en uitbreiden van de deskundigheid van het bestuur en de bestuurders, door het volgen van individuele en collectieve trainingen en het bijwonen van diverse seminars

• Voorkomen van korten van de pensioenen door het gebruikmaken van de Vrijstellingsregeling.

Communicatie

Het bestuur vindt het belangrijk om duidelijk en open met de deelnemers te communiceren over de pensioenregeling en de financiële situatie van het fonds. Het fonds kent een communicatiejaarplan en een apart communicatieplan voor de liquidatie en de collectieve waardeoverdracht (CWO). In deze plannen wordt specifiek toegezien op éénduidige en tijdige communicatie naar alle belanghebbenden. 
 

Het pensioenfonds zorgt er voor alle (oud-) deelnemers op de hoogte te brengen van de laatste ontwikkelingen van het fonds. De d

eelnemers zijn in het afgelopen jaar maandelijks via de website op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van de dekkingsgraad en de verwachting omtrent eventuele kortingsmaatregelen. Daar staat ook het Pensioen-123, waarin de pensioenregeling kort wordt samengevat.
Voor alle belanghebbenden werd in 2020 een samenvatting van het jaarverslag 2019 gepubliceerd via de website en waren er in maart, augustus en september nieuwsbrieven waarin actuele onderwerpen werden toegelicht. Hierin lag de nadruk op de mogelijke liquidatie en collectieve waardeoverdracht. Eind november en begin december zijn voor alle belanghebbenden hoor- en informatiebijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten werden de plannen voor overgang naar een nieuwe uitvoerder uitgebreid toegelicht en was er volop gelegenheid tot het stellen van vragen.

In alle berichtgeving door het jaar heen werd er ook aandacht besteed aan de invloed van COVID-19 op de financiële situatie van het fonds.

De website van SPE pensioenfondseriks.nl bevat veel informatie over de pensioenregeling, waaronder de nieuwsbrieven en wordt regelmatig voorzien van nieuwe informatie. De website mijnpensioenoverzicht.nl bevat veel informatie over je persoonlijke pensioen.

Toezichthouders

Het fonds en haar bestuur wordt jaarlijks gecontroleerd door diverse organen en personen. Aan het verantwoordingsorgaan heeft het bestuur over boekjaar 2020 verantwoording afgelegd. Het VO wordt regelmatig op de hoogte gehouden van alle relevante ontwikkelingen, Het VO wordt ook betrokken bij het onderzoek naar de toekomst van het pensioenfonds.

Daarnaast hebben een onafhankelijke accountant en een onafhankelijke actuaris onze cijfers en verslaglegging over 2020 goedgekeurd. Onze visitatiecommissie, bestaande uit 3 onafhankelijke pensioendeskundigen, heeft bovendien het fonds doorgelicht en is met een positieve beoordeling gekomen. Tevens houdt De Nederlandsche Bank formeel toezicht op het fonds. In 2020 heeft het fonds geen opmerkingen of aanbevelingen van DNB ontvangen.

Verwachtingen en toekomst

Na aanvankelijk een sterke start in 2020 daalden alle effectenbeurzen in de loop van februari en maart door de wereldwijde uitbraak van COVID-19. Het effect op onze dekkingsgraad van de dalende kapitaalmarktrente en aandelenkoersen is groot (geweest). De dekkingsgraad stond hierdoor onder druk. Eind mei 2020 is de actuele dekkingsgraad met 5,1%-punt gedaald naar 96,0%. Het gevolg hiervan is dat de kans op korting van de opgebouwde pensioenen per 1 januari 2021 groter werd. Vanwege de dekkingsgraad eind 2020 had het bestuur op basis van de wettelijke regels moeten besluiten om te korten. In 2020 is echter door de minister van Sociale Zaken besloten dat vanwege het in juli 2020 gesloten pensioenakkoord en de gevolgen van COVID-19 op de financiële markten het vasthouden aan de kortingseisen uit de Pensioenwet niet wenselijk is. Het bestuur heeft begin 2021 besloten om gebruik te maken van de vrijstellingsregeling. Hierdoor hoefde SPE de pensioenen per 1 januari 2021 niet te korten. De kans dat de pensioenen in de toekomst wel/alsnog gekort moeten worden is echter niet uit te sluiten. 

Het volledige jaarverslag is te bekijken op de website van Pensioenfonds ERIKS: https://pensioenfondseriks.nl/